(Shaga La Hkrum Ai Ni A Sakse Hkam Ai Lam)

Kalang mi na, ngai Tarahkaw Sara marai mali, La lahkawng, Num lahkawng, hpe hpa majaw Tarahkaw Sara, Saranum tai ai lam hte seng nna san yu ai. Magam gun (13) ning rai sai Saranum langai mi gaw, shi a kawa a lam hpe tsun dan ai. Kawa gaw Tarahkaw Sara kaba langai mi rai nga ai hte, makam masham lam hta Hpung mashani hpe woi awn ai wa rai nga ai. Dai shaloi, shi a mare hta nawku jawng garai n nga shi ai majaw, shi a nta gaw, Hpung masha yawng Laban nawku ai shara rai nga ai. Jau ni kalang lang sha mare de du ai majaw, malawng maga makam masham hta shi a kawa woi awn ra ai. Tara laika sharin ya ai, Laban Nawku woi ai, machyi ai masha hpe sa akyu hpyi ya ai, si mat sai masha ni hpe makoi mayang akyu hpyi ya ai hte mare buga hta mare masha ni a ra kadawn ai lam ni hpe woi awn galaw ai lam ni hta, kaji ai aten kaw nna mu la ai. Kawa galaw ai kaja ai sasana amu magam gaw, shi a myit hpe jahtoi ya ai hte kawa zawn makam masham lam hta Hpung masha ni hpe daw jau mayu ai majaw, Tarahkaw Sara tai wa ai re, nga nna ngai hpe tsun dan sai. Dai gaw, Kasi kamang hta la ai, kaja ai sakse nan rai nga ai.

          San Luka Chyum Jawng de sa nga ai shaloi, machyi makaw hkrum ai hte ja gumhpraw yak hkak lam amyu myu hkrum sai. Raitim, akyu hpyi, ap nawng ai a marang e, awng dang lu ai hte chyum jawng kaw hpaji sharin ai lam hpe atsawm sha shangut la lu sai. Saranum langai mi hku nna magam gun ai (13) ning raitim, sasana magam gun ai lam hta pyaw ai hte myit dik ai lam hpe lu la ai, nga ai. Yak hkak ai lam ni law law nga ai raitim, Karai Kasang a Mungga hpe hti sumru yu nna akyu hpyi ai a marang e, hkam sharang lu ai hte, awng dang lu ai chyeju ni hpe Karai Kasang kaw na hkam la lu ai, nga nna sakse hkam ai.

          Kanu, Kawa ni a kasi kaja gaw, kashu kasha ni a matu nhtoi rai nga ai. Kawa galaw ai Sasana amu gaw, kasha a myit hpe jahtoi ya ai. Shi a makam masham jat ya ai hte sasana magam lam hta myit lawm wa shangun ai. Dinghku gaw, Nawku Hpung kaji rai nga ai, shawng nnan makam masham sharin ya ai jawng rai nga ai. Karai Kasang gaw shi shaga mayu ai masha hpe shi shaga la ai. Kaji ai aten kaw nna Karai Kasang gaw, shi hpe sasana magam gun na matu lajang da sai lam hpe mu lu ai. Karai Kasang shaga la ai gaw, pyaw ai lam chyu n rai nga ai. Ruyak jamjau amyu myu hkrum na rai nga ai. Madu Yesu hpang hkan nang mayu ai wa gaw, Wudang hpai ra ai.

          Madu Yesu tsun ai, “Ngai hpang de hkan sa mayu ai wa kadai rai timung, tinang hkum hpe ndang nyet kau nna, shi a wudang hpai let ngai kaw hkan nang ru ga” (Mk.8:34). Myit n daw n hten ai sha akyu hpyi let ap nawng ai rai jang, hkam sharang lu ai hte awng dang ai chyeju lu la ga ai. Kamsham myit hte akyu hpyi ai shaloi, akyu hpyi ai lam hpe Karai Kasang madat ya ai. “Hpyi mu lu na ra ai,” Yesu tsun ai. Akyu hpyi ai lam gaw asak hkrung lam rai nga ai. Yesu a San Pra ai Teresa tsun ai hta, “Akyu hpyi ai gaw, Karai Kasang hte tsawra matut mahkai lam rai nga ai,” nga ai. Dai majaw akyu hpyi ai lam gaw asak hkrung ai Karai Kasang hte matut mahkai ai, hku hkau ni htep ai hku kanawn mazum ai lam rai nga ai. Akyu hpyi ai majaw, Karai Kasang kaw na, atsam marai lu la ai. Karai Kasang shaga la ai hpe akyu hpyi let ap nawng hkawm sa yang, dai shaga la ai lam hta jahtum du hkra ap nawng hkawm sa lu ga ai.

          Sara langai mi bai rai jang, shi a mare hta woi awn nga ai Sara grai dingla sai majaw shi a malai lit la na matu, Sara hte mare masha ni shi hpe tsun ai majaw, shanhte a ga hpe n wai ai hte madat mara nna chyum jawng de sa ai lam tsun dan ai. Ya, magam gun ai (14) ning rai wa sai lam chye lu ai.

          Kaga masha ni hku nna, Karai Kasang gaw shi a magam gun na matu shaga la ai. Raitim, madat mara ai hte akyu hpyi sumru yulet mahtai bai jaw na gaw, tinang hte seng ai shanglawt ahkaw ahkang rai nga ai. Bai, tinang prat hpe kaja wa ap nawng na hte lit la na lam gaw, tinang hta madung rai nga ai. Karai Kasang gaw, masha shagu hpe laksan shadut shagwi n-galaw ai sha, awmdawm ahkaw ahkang jaw da sai. Dai majaw tinang hkumnan akyu hpyi let daw dan ra ai.

          Kaga Sara langai mi gaw, dakkasu jawng ngut da sai. Shi a prat hta mare kaw ramma ningbaw bungli mung galaw yu sai hte Jawng Sara mung galaw yu sai. Raitim, Hpung masha ni hpe makam masham lam hte kaga ra ai lam ni hta mung Tarahkaw Sara langai mi hku nna daw jau mayu ai myit a majaw Chyum Jawng lung la sai. Tarahkaw Sara amu galaw let hpung masha ni hpe wenyi lam hta woi awn nga ai. Mare buga hta majan a majaw yak hkak hkrum ai lam grai nga sai. Raitim, Karai Kasang a chyeju a majaw Sasana amu hpe kabu gara, myit pyaw, myit dik hkra galaw nga lu ai hpe sakse hkam ai.

          Karai Kasang Shaga la ai gaw, Shi Madu hpe daw jau na matu re. Tinang a akyu hkan tam na matu n re. Masha yawng hkye hkrang la hkrum na matu daw jau ap nawng ai lam rai nga ai. “Masha Kasha wa pyi, shangun ma hpe yam sha na, nga nna du sa wa ai n rai; shangun ma a amu hpe galaw daw ya na hte, masha law law a matu mara, shi a asak hpe gawng malai jahpu shatai ya na, nga nna du sa ai” (Mk. 10:45).

          Saranum langai mi bai rai jang, Laban nhtoi Missa langai mi hta, Jau Mungga hkaw ai shaloi, Tarahkaw Sara hte Saranum ni a lam hpe tsun dan ai. Dai mungga gaw, shi a myit masin hta grau jung hkam sha mat wa ai. De a majaw, shi mung Tarahkaw Saranum langai mi hku nna magam gun mayu ai myit rawng wa sai. Karai Kasang a magam gun na matu n-ging n dan ai raitim, ap nawng mayu ai majaw, Jau hte sa hkrum shaga nna Chyum Jawng de sa sharin hkaja la nna Tarahkaw Saranum tai wa ai lam tsun dan sai.

          Karai Kasang a amu gun na matu kadai mung n-ging dan nga ai. Raitim, Karai Kasang chyeju a majaw sha gingdan wa nna dai sasana amu galaw lu na ahkaw ahkang lu la ga ai. Karai Kasang a Mungga gaw ahkrung nga ai Mungga rai nga ai. Dai Mungga hku nna Shi shaga la ai. Mungga hte akyu hpyi sumru yu ai a marang e, Shi shaga la ai lam hpe anhte asan sha na la lu ga ai.

           Karai Kasang shaga la ai lam hpe lahta na Tarahkaw Sara, Saranum ni sakse hkam ai hte maren ngai mung Jau langai mi hku nna, nye a shaga la ai lam hpe sakse hkam mayu nngai. Karai Kasang a shaga la ai lam hpe ngai myit yu shagu, Shi hpe chyeju dum na sha, mu lu ai. Jau langai mi hku nna, magam gun na matu n-ging n dan la ai. Raitim, Karai Kasang a tsawra matsan dum ai myit gaw kaba la nga ai. Shi a chyeju a majaw sha, Sasana amu magam hpe galaw na matu ahkaw ahkang lu la ai.

          Sasana amu gun na matu Karai Kasang shaga la ai lam gaw, ngai a matu mau hpa chyeju kumhpa rai nga ai. Mu mada ai kaja ai amu ni hku nna Shi shaga la ai. Ngai grai naw kaji ai aten hta ngai a kawoi dwi machyi ai majaw yupra kaw sha malawng maga taw nga ra ai. Dai shaloi, Columban Jau ni bat mi hta kalang mi, dwi hpe Chyoi Pra Hkum sa jaw ma ai. Shi si maw ai shaloi, Jau sa nna akyu hpyi ai hte sau chya ya ai. Kalang lang, Jau, Mama ni nta de sa kawan ai hpe mung ngai kaji ai shaloi law law lang mu lu ai. Dai aten kaw nna, nye a myit hta shanhte zawn Jau tai mayu wa sai. Shanhte galaw ai kaja ai amu magam gaw, ngai hpe nhtoi jaw                 ya sai.

          Ngai laika tsang (8) de du ai shaloi, masha kaba ni hte rau, myit sumru akyu hpyi hpawng langai mi de sa lawm yu ai. Jau tsun ai Mungga a majaw Jau tai mayu ai myit shang wa ai. Lana mi, dai Jau hpang de sa nna, grai n-gwi ai hte san yu ai. Jau tai na matu hkan galaw ra na lam ni hpe san ai shaloi, Jau gaw, tinang a Ginwang up Jau hte sa hkrum la nhtawm, Jau tai jawng kaji de shang mai ai lam tsun dan ai. Jau hte shaga lu ai hte hpa galaw ra ai lam chye la lu sai majaw, myit hta grai pyaw sai. Nye Nu hte Nu Tung ni hpe Jau tai mayu ai lam sa tsun dan ai shaloi, shanhte gaw hpang de tsang shi ngut ai hpang sa na matu tsun ai. Ngai mung myit hta gaw n dik ai raitim, madat mara sai.

          Tsang Shi sanpoi awng ai hpang, Jau tai mayu ai myit gaw n mat ai.  Nye a Wa Di hpe tsun dan ai shaloi, shi gaw, ngai hpe akyu hpyi nna atsawm sha naw myit yu na matu bai shadum dat ai. Shi galaw ai Tarahkaw sara magam gaw, nye a matu nhtoi rai nga ai. Ngai bat mi daram na ai hpang bai sa tsun jang, shi gaw ngai hpe “atsawm sha myit yu sai kun?” nga nna san ai. Ngai mung, atsawm sha myit yu sai lam tsun dan ai. Lani mi shi ngai hpe Ginwang up Jau Thomas Lawt Naw hpang de woi sa nna, ngai Jau tai mayu ai lam sa tsun dan ai. Jau mung Jau tai jawng kaji de shang na matu ngai hpe ahkang jaw sai. Jau tai jawng de n’nan du ai shaloi, ga n chye ai hte, hkan ra ai tara ni a majaw bat mi daram grai yak hkak hkrum sai. Raitim, hpang de gaw, pyaw wa ai hte hka ja ra ai laika ni hpe hkaja la lu ai. Jau tai jawng kaji, kaba hta (11) ning nga ai hpang 1992 ning hta Jau tai wa sai. Ngai mau ai gaw, “Jau tai mayu ai” myit, shing n rai, “Karai Kasang shaga ai nsen,” naw kaji ai kaw nna kaba wa ai aten du hkra nye a myit masin hta n-wai n-prai mat ai, tutnawng arawng nga ai lam rai nga ai. Shi ngai hpe shaga la ai “hkai tum” gaw laning hte laning kaba wa ai lam hpe mung sumru la lu ai hte Karai Kasang hpe chyeju dum ai.  Ngai hta kade daram gawng kya ai lam ni nga tim, Karai Kasang gaw ngai hte rau nga nga ai lam, Shi a matsan dum tsawra myit hpe hkam la lu sai. Nye a prat hpe galai shai wa hkra chyeju jaw ya ai. Shi a hpung shingkang a matu hte Shi hpe daw jau na matu shaga la sai lam hpe laning hte laning grau grau chye na wa ai. Shi ngai hpe jaw ya ai mauhpa chyeju nan rai nga ai majaw, galoi mung chyeju dum nga ai.

          Anhte gaw, Karai Kasang a lata hta nga ai ga dibu zawn rai nga ai. “Ga kagam gaw dibu sama a lata hta rai nga ai zawn nanhte gaw nye a lata hta rai nga myit dai” (Yer.18:6). Karai Kasang gaw, Shi a magam gun na matu anhte hpe Shi sharawng awng ai magam gun ni tai wa hkra shaning law law aten la nna shapan shalat, galu kaba wa shangun ai.

          Wa Sarabyin Francis, asak 17 ning du ai shaloi, lani mi San Mahte a poi hta, mara sa raw ai. Dai shaloi na mahkrum madup hpe shi tsun ai hta, Karai Kasang gaw, n htum n wai mara dat ya lu ai atsam rawng ai hpe shi shawng n’nan dum hprang hkam sha wu ai. Shing rai, shi Jau tai mayu ai myit rawng wa sai. Tsun ga nga yang, Karai Kasang a matsan dum ai hpe sumru yu ai a marang e, shi a wenyi hkrun lam hta grai sung sung ru jung mat wa ai rai nga ai. Shi Sarabyin tai ai shaloi na shi a gayep (moto) hpe Sarabyin a ga makoi dawkbat (Code of arm) hta “Miserando atque eligendo,” “Matsan dum ai myi hte yu nna shaga la ai,” ngu ai rai lu ai. Wa Sarabyin ndai gayep hpe shawng nnan Sarabyin tai ai shaloi  kaw nna lata la nna shadum ai lam gaw, “Karai Kasang gaw, tsawra, matsan dum chye ai, mara dat ya lu ai n-gun atsam rawng ai rai nna, mara lu ai wa gaw, myit malai nna prat nnan de nhtum n wai hkawm sa wa na ra ai,” nga ai. Karai Kasang a matsan dum tsawra ai hpe sumru yu ai a marang, shi hpe Karai Kasang shaga la ai hpe na la ai rai nga ai. Ndai kaw Wa Sarabyin hpe Karai Kasang gara hku shaga la sai ngu ai sakse hkam ai hpe tang madun dat ai.

          Tarahkaw Sara tai na matu shaga la ai lam gaw Karai Kasang jaw ya ai chyeju kumhpa rai nga ai. Shanhte gaw Chyoi Pra ai Wenyi a nsen hpe madat la nna Nawku Hpung a Sasana magam hta shang lawm ap nawng ai ni rai ma ai. Karai Kasang a magam gun na matu n-ging n-dan ai rai timung, Shi shaga la ai hpe chyeju dum ai myit hte tsawra madat mara let hkap la, ap nawng daw jau sa wa ai ni rai nga ai. Baw ja, du ja ai Israela masha ni hpang de shangun dat na masha tam ai shaloi, Esaia gaw Karai Kasang hpe ning ngu htan ya ai, “Madu e ngai hpe shangun rit, ngai nang e nga nga nngai” (Es. 6:8) nga ai; Madu shaga la ai hpe hkap la na matu jin jin rai nga ai ngu ai lachyum rai nga ai.

          Karai Kasang shaga la ai lam gaw tinang a matu chyu n rai, Shi hte masha yawng hpe daw jau na matu rai nga ai. Madu Yesu Kawa Karai Kasang a ga hpe madat mara ai hte shinggyim masha yawng hpe daw jau ai zawn hkan galaw na matu shaga la hkrum saga ai. Sape ni gaw Madu Yesu shanhte hpe shaga la ai hpe manu shadan ma ai; tinang hkum hpe ningdang nyet kau nna shi Madu hkawm sa ai hku hkan sa let Kabu Gara Shiga hpe hkaw tsun sakse hkam ai ni rai ma ai. Dai Kabu Gara Shiga a matu shanhte a asak hpe pyi nawng kau ai ni rai ma ai. Tarahkaw Sara, Saranum ni gaw Madu Yesu a Sape majing ni hku nna hkawm sa na matu, shaga la hkrum ai ni rai nga ai re ai lam hpe kam ra ai.

          San Pra ai Mama Kaba Teresa tsun ai, “Madu Yesu hpang hkan nang ai gaw, shi hte rau nga na matu, shi hte bung pre wa na matu hte kaga masha ni a matu Yesu tai na matu” rai nga ai.

          Yesu hte rau nga ai gaw aten law law jaw nna ap nawng ai lam rai nga ai. Dai gaw, akyu hpyi ai, Yesu a Mungga hpe hkaja ai, Shi a Mungga hpe madat mara ai, Shi hte grau hku hkau chye chyang wa na matu Mungga hpe hti sumru yu ai, Shi hpe tsawra ai, Shi a tsawra myit hpe mung hkap la ai hte galai shai wa ai lam ni rai nga ai.

          Yesu hte bung pre wa na matu gaw, shi a jawngma tai nna shi kaw nna sharin hka ja la ra ai. Yesu  hte bung pre hkra tinang a prat hpe sharai la na lam rai nga ai. “Nanhte hpe ngai galaw ai zawn, nanhte mung hkan galaw myit ga, ngu nna ngai nanhte a matu kasi kamang tawn da ni ai” (Yn.13:15).

          Kaga masha ni a matu Yesu tai ai ngu ai gaw, Yesu zawn, matsan mayan hkrum ai ni, kabai da hkrum ai ni, machyi makaw hkrum ai ni, dip lu dip sha hkrum ai ni hte myit mada lam n nga ai ni hpe garum shingtau ai, Yesu zawn masha ni hpe hkye la ai, manang tai ya ai, sharin shaga ai hte garum shingtau ai lam ni rai nga ai.